Artikülasyon Egzersizleri

Artikülasyon egzersizleri; Artikülasyon, nefesimizin gırtlaktan çıkmasından sonra yutak, ağız ve burundan oluşan ve üçüncü küme organlarında yani dil, dudak ve damak ile konuşma dilimizin geleneksel seslerine dönüşerek biçimlenmesine denir. Kısacası artikülasyon kelimesi, konuşma organlarının toplu olarak hareketi anlamına gelir. Aynı zamanda artikülasyon, nefesin gırtlaktan geçerek ses haline dönüştürülmesi için yapılan bir çalışma şeklidir. Çocuklara ilk konuşma dönemleri başladığında anlaşılabilir bir şekilde ifade kandırmak için artikülasyon işlemleri gereklidir. Bireylerde dillerinde gerekli olan bileşik ve bağımsız sesleri çıkaramıyor ya da bu çıkardığı sesleri gereken şekilde birbiri ile ulayamıyor veya bu seslerin hem çıkarılmasında hem de ulanmasında yaşında olanlardan çok geride kalıyor gibi sapmalar görülüyor ise bu bireyde artikülasyon bozukluğu olduğunun kesin kanıtıdır. Kısaca, artikülasyon, bir bireyin yaşına gelişimine ve bulunduğu dönemde olması gereken seviyede de olmaması ile konuşmasında beklenen düzelmelerin meydana gelmemesi ve ses uyumunun olmaması anlamına gelir.

• Gevşetme modu: Öncelikli olarak sandalye üzerinde bacaklar uzatılmış kollar masaya dayalı ve baş öne bırakılmış şekilde bir oturma yöntemi yapılmalıdır. Buda bireyin rahat bir şekilde duruş pozisyonları almasını sağlar.
• Nefes egzersizleri: Artikülasyon sorunu olan bireylerde yere sırt üstü yatar vaziyette elleri karnının üstünde olacak şekilde pozisyon aldırılarak nefes alıp vermesinde denge sağlaması öğretilerek egzersizler bireylere tekrar ettirilerek alışkanlık haline getirilmesi sağlanır.
• Artikülasyon egzersizlerinin organlar üzerinde uygulanması: bu egzersizlerde artikülasyon organları olan dil dudak çene ve damak kullanımı resimli şemalar ile büyüklere ayna karşısında yapması şeklinde uygulanırken çocuklara ise oyunlar ile öğretmek gerekir.
• Alt çene rehabilitasyon egzersizleri: bu egzersiz yönteminde daha çok M sesi MOO diye Pa sesi ise Pee diye çıkarılırken alt çene ve dudaklar gevşek ve düşük bir şekildedir. O nedenle de kuvvetli bir şekilde soluk alıp vermek seslerin daha net çıkmasında çok etkili bir egzersiz olur.
• Dudaklar için egzersizler: Dudakları gaga şeklinde yapmak, dudakları uzatarak sesleri çıkarmak ve sayılar ile huu ve hüüü seslerini çıkartmak gerekir.
• Dil egzersizleri: Burada ise gerekli olan işlev dilin serbest ve gevşek bırakılması durumları olduğundan dil bu vaziyette iken dudaklar dil oynatılmadan açılır ve kapatılır. Böylelikle D-T seslerinin çıkartılması gereken şekilde şekillenmesi bireylere öğretilir.
• Bunların dışında gerçekleştirilen artikülasyon egzersizleri ise; Velum için gereken egzersizler, birlik içerisinde koordine egzersizleri şeklindedir.